سیاتیک وضعیتی است که باعث درد، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در ناحیه کمر، باسن و پاها میشود و زمانی اتفاق می‌افتد که عصب سیاتیک، که بزرگترین عصب بدن است، تحت فشار عوامل مختلف قرار می‌گیرد یا تحریک میشود. بهتر است بدانید که این وضعیت، می‌تواند هر کسی را درگیر کند، اما به ویژه در دوران بارداری شایع است. در این مقاله از مجله آنلاین باسلامت به بررسی علل سیاتیک در بارداری، علائم و نحوه درمان موثر آن خواهیم پرداخت.
سیاتیک در بارداری چیست؟
سیاتیک در بارداری نوعی کمردرد است که حدود 1% از افراد باردار را تحت تاثیر قرار می‌دهد و معمولاً در سه ماهه سوم، زمانی که وزن و موقعیت کودک فشار بیشتری بر عصب سیاتیک وارد می‌کند، ایجاد میشود.
بهتر است بدانید که عصب سیاتیک از قسمت تحتانی ستون فقرات، از لگن و پشت پاها عبور می‌کند. این عصب نخاع را به عضلات پایین تنه متصل می‌کند.
هنگامی که عصب سیاتیک تحت فشار قرار می‌گیرد یا ملتهب میشود، می‌تواند باعث درد شدید و تیر کشیدن شود که از ناحیه کمر یا باسن شروع میشود و به پاها می‌رسد.
این نوع درد می‌تواند خفیف یا شدید باشد و حتی ممکن است ثابت یا متناوب باشد. سیاتیک همچنین می‌تواند باعث بی حسی، ضعف یا احساس سوزن سوزن شدن در نواحی آسیب دیده شود و تاثیر زیادی در ایجاد اختلال در فعالیت‌های روزانه مانند راه رفتن، ایستادن، نشستن یا خوابیدن دارد.
چه چیزی باعث سیاتیک در بارداری میشود؟
چندین علت احتمالی سیاتیک در بارداری وجود دارد. بعضی از آنها عبارت اند از:
- افزایش وزن و احتباس مایعات: همانطور که شکم رشد می‌کند، می‌تواند فشار اضافی بر روی عصب سیاتیک که از لگن عبور می‌کند وارد کند. این فشار می‌تواند عصب را فشرده یا تحریک کند و باعث درد شود.
- تغییرات هورمونی: در دوران بارداری، بدن هورمونی به نام ریلکسین تولید می‌کند که باعث شل شدن رباط‌ها و مفاصل در آمادگی برای زایمان میشود و می‌تواند لگن را ناپایدارتر و مستعد جابجایی کند. در نتیجه، عصب سیاتیک نیز می‌تواند جابجا شده و توسط ساختارهای اطراف آن تحت فشار قرار گیرد.
- تغییرات وضعیتی: با تغییر مرکز ثقل بدن، به دلیل رشد شکم و سینه‌ها، وضعیت بدن نیز می‌تواند تغییر کند. این اتفاق می‌تواند بر روی تراز ستون فقرات و لگن تأثیر بگذارد و باعث تنش یا عدم تعادل عضلانی شود. این عوامل می‌توانند به فشرده شدن یا التهاب عصب سیاتیک کمک کنند.
- مشکلات ستون فقرات: در برخی موارد، سیاتیک در بارداری می‌تواند ناشی از یک بیماری زمینه‌ای ستون فقرات، مانند فتق دیسک، تنگی ستون فقرات، اسپوندیلولیستزیس یا آرتروز باشد. این شرایط می‌تواند فضای خروج عصب سیاتیک از ستون فقرات را باریک کرده و به آن فشار وارد کند.
- وضعیت نوزاد: گاهی اوقات، موقعیت کودک ممکن است بر عصب سیاتیک نیز تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر در سه ماهه سوم بارداری، سر نوزاد مستقیماً روی عصب قرار گیرد، می‌تواند باعث سیاتیک موقت شود که معمولاً پس از زایمان برطرف میشود.
علائم سیاتیک در بارداری
علامت اصلی سیاتیک در بارداری، دردی است که از ناحیه کمر یا باسن شروع میشود و به سمت پایین یک یا هر دو پا حرکت می‌کند و این درد می‌تواند از نظر شدت و فرکانس متفاوت باشد.
برخی از افراد ممکن است ناراحتی خفیفی را تجربه کنند که می‌آید و می رود، در حالی که برخی دیگر ممکن است درد شدیدی داشته باشند که در زندگی روزمره آنها اختلال ایجاد می‌کند.
سایر علائم سیاتیک در بارداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بی حسی یا ضعف در ناحیه کمر، باسن و ساق پا
- احساس “سوزن و سوزن” در پاها یا انگشتان پا
- مشکل در راه رفتن، ایستادن یا نشستن طولانی مدت
- کاهش دامنه حرکتی یا انعطاف پذیری در باسن و پاها
درمان درد سیاتیک در بارداری
خبر خوب این است که سیاتیک در بارداری معمولا یک وضعیت موقتی است که اغلب پس از زایمان برطرف میشود. با این حال، راه‌هایی برای تسکین درد سیاتیک در دوران بارداری و بهبود کیفیت زندگی شما وجود دارد. بعضی از آنها عبارت‌اند از:
- مراقبت از خود
- ورزش
- ماساژ
- مراقبت‌های کایروپراکتیک.
- فیزیوتراپی
- مصرف دارو
ورزش برای درد سیاتیک در بارداری
ورزش یکی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری و درمان درد سیاتیک در بارداری است و می‌تواند به شما در حفظ وزن سالم، بهبود وضعیت بدن، تقویت عضلات، کاهش التهاب و افزایش خلق و خوی کمک کند.
با این حال، همه ورزش‌ها برای افراد باردار مبتلا به سیاتیک مناسب نیستند. شما باید از ورزش‌هایی که شامل ضربه زیاد، پیچش یا خم شدن ستون فقرات هستند، مانند دویدن، پریدن، دراز و نشست یا کرانچ اجتناب کنید. همچنین باید از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی به لگن یا شکم شما وارد می‌کنند، مانند اسکات عمیق یا لانژ خودداری کنید.
برخی از بهترین تمرینات برای درد سیاتیک در بارداری عبارتند از:
- پیاده روی سبک
- دوچرخه سواری ثابت
- یوگا
- شنا
پیشگیری از درد سیاتیک در بارداری
با رعایت نکات زیر می‌توان از درد سیاتیک در بارداری پیشگیری یا کاهش داد:
حفظ وزن و جلوگیری از افزایش وزن غیر عادی
اضافه وزن می‌تواند فشار بیشتری بر ستون فقرات و لگن وارد کند و خطر سیاتیک را افزایش دهد. شما باید یک رژیم غذایی متعادل را دنبال کنید و از افزایش وزن بیش از حد در دوران بارداری خودداری کنید.
اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
نشستن یا ایستادن طولانی مدت می‌تواند با فشرده کردن یا کشش عصب سیاتیک درد سیاتیک را بدتر کند. شما باید سعی کنید مرتباً وضعیت خود را تغییر دهید و هر ساعت یک بار برای پیاده روی یا حرکات کششی استراحت کنید.
پوشیدن کفش راحت
پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند یا کفش‌های خیلی تنگ یا خیلی گشاد می‌تواند بر تعادل و وضعیت بدن شما تأثیر بگذارد و درد سیاتیک را تشدید کند. شما باید کفش‌هایی بپوشید که صاف، حمایت کننده و به خوبی روی پای شما قرار گیرد.
اجتناب از بلند کردن یا چرخاندن اجسام سنگین
بلند کردن اجسام سنگین یا چرخاندن ستون فقرات می‌تواند باعث آسیب یا التهاب عصب سیاتیک شود. در دوران بارداری باید از بلند کردن وزنه‌های سنگین خودداری کنید.
اگر نیاز به بلند کردن چیزی دارید، باید زانوها و باسن خود را خم کنید، پشت خود را صاف نگه دارید و جسم را نزدیک بدن خود نگه دارید.
همچنین باید از پیچاندن ستون فقرات خود در هنگام بلند کردن یا رسیدن به چیزی اجتناب کنید. در صورت امکان باید از دیگران کمک بخواهید.
جستجوی مراقبت های پزشکی
اگر در دوران بارداری درد سیاتیک شما شدید، مداوم یا بدتر شد، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. درد سیاتیک گاهی اوقات می‌تواند نشان دهنده وضعیت جدی‌تری مانند عفونت ستون فقرات، تومور یا لخته شدن خون باشد. پزشک می‌تواند علت درد سیاتیک شما را تشخیص دهد و درمان مناسب را برای شما و کودکتان تجویز کند.
سخن آخر
همانطور که در این مطلب گفته شد، سیاتیک در بارداری یک بیماری شایع است که به دلیل فشار یا تحریک عصب سیاتیک باعث درد در ناحیه کمر، باسن و پاها میشود. درد گرفتن یا گرفتگی این عصب در بارداری می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند افزایش وزن، تغییرات هورمونی، تغییرات وضعیتی، مشکلات ستون فقرات یا وضعیت کودک باشد. بهتر است بدانید که سیاتیک در بارداری را می‌توان با خودمراقبتی، ورزش، ماساژ، مراقبت‌های کایروپراکتیک، فیزیوتراپی یا دارو درمان کرد.
