در دنیایی که تب کاهش وزن و دستیابی به اندام ایدئال فراگیر شده، ظهور نسل جدیدی از داروها مانند اوزمپیک و مونجارو، امیدی تازه برای میلیون‌ها نفر ایجاد کرده است. این داروها که در ابتدا برای کنترل دیابت نوع ۲ طراحی شده بودند، به‌دلیل تأثیر چشمگیرشان بر کاهش وزن، به‌سرعت به یک پدیده جهانی تبدیل شدند. اما این محبوبیت، روی تاریکی نیز دارد؛ شکل‌گیری بازار سیاه خطرناکی که در آن تشخیص داروی اصل از تقلبی تقریباً غیرممکن است و سلامت مصرف‌کنندگان را به‌طور جدی تهدید می‌کند.
هشدار جهانی: خطری که در یک سرنگ پنهان است
سازمان‌های بهداشتی معتبر در سراسر جهان، ازجمله سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، بارها در مورد نسخه‌های تقلبی این داروها هشدار داده‌اند. این هشدارها صرفاً جنبه تشریفاتی ندارند، بلکه واکنشی به کشف محصولاتی هستند که ممکن است آسیب‌های جبران‌ناپذیری به‌همراه داشته باشند.
شرکت سازنده یکی از این داروها هشدار داده است که نمونه‌های تقلبی کشف‌شده ممکن است حاوی باکتری، ناخالصی‌های خطرناک یا حتی ساختار شیمیایی کاملاً متفاوت باشند. این بدان معناست که فرد ممکن است به‌جای یک داروی درمانی، سم یا یک عامل عفونت‌زا را تزریق کند.
در ایران نیز مقامات بهداشتی با این تهدید به‌طور جدی مقابله کرده‌اند. سازمان غذا و دارو صراحتاً اعلام کرده است که داروهایی مانند مونجارو در فهرست رسمی کشور ثبت نشده‌اند و عرضه آن‌ها غیرقانونی و از طریق قاچاق صورت می‌گیرد.
عدم رعایت زنجیره سرد: خطری نامرئی، اما واقعی
یکی از مهم‌ترین نکاتی که اغلب نادیده گرفته میشود، حساسیت این داروها به دما است. این فراورده‌ها باید در شرایط دمایی کنترل‌شده، معروف به «زنجیره سرد»، حمل و نگهداری شوند تا اثربخشی و ایمنی خود را حفظ کنند. فرایند قاچاق با ماهیت پنهانی و غیراستاندارد خود، این زنجیره حیاتی را به‌طور کامل از بین می‌برد. در نتیجه، حتی اگر محصولی اصل هم باشد، پس از عبور از کانال‌های قاچاق، به یک ماده تخریب‌شده و غیرقابل اعتماد تبدیل میشود که مصرف آن ممکن است بی‌اثر یا حتی خطرناک باشد.
عوارض ذاتی و لزوم نظارت پزشکی
فراتر از خطرات داروهای تقلبی و آسیب‌دیده، خود داروهای اصلی نیز ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی در برخی مصرف‌کنندگان شوند که مدیریت آن‌ها نیازمند نظارت دقیق پزشکی است. از جمله عوارض معمول این داروها می‌توان به مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ و اسهال اشازه کرد. اما خطرات دیگری هم ممکن است وجود داشته باشد.
یک پزشک متخصص پیش از تجویز چنین داروهایی، سابقه پزشکی بیمار را به‌دقت بررسی می‌کند تا از عدم وجود منع مصرف اطمینان حاصل کند. این سطح از مراقبت در بازار سیاه وجود ندارد و مصرف‌کننده در برابر عوارض شدید و بالقوه کشنده، تنها و بی‌دفاع رها میشود. به همین دلیل، سازمان نظام پزشکی ایران هرگونه تجویز یا تزریق داروهای خارج از فهرست رسمی کشور را برای کادر درمان ممنوع و تخلف حرفه‌ای اعلام کرده است.
یک راهکار مطمئن و در دسترس
در پاسخ به این چالش سلامت عمومی و نیاز مبرم به گزینه‌های درمانی ایمن و مؤثر برای بیماری چاقی، متخصصان کشور گام مهمی برداشته‌اند. اخیراً، محصولی مشابه جدیدترین نسل داروهای کنترل وزن، با نام «اسپارتینا»، در داخل کشور تولید شده و موفق به کسب تأییدیه سازمان غذا و دارو شده است. این دارو که برای درمان چاقی، دیابت نوع 2 و آپنه انسدادی حین خواب طراحی شده، با عبور از تمام مراحل نظارتی و کیفی، اکنون به‌طور قانونی و از طریق داروخانه‌ها در دسترس است.
اسپارتینا با نام ژنریک تیرزپاتاید، به دو شکل دارویی در دسترس است تا پاسخگوی نیازهای بیماران باشد.
- سرنگ از پیش پرشده در فیزیوجکت™ (ابزار دارورسان خودکار):
داخل هر فیزیوجکت™، یک سرنگ از پیش پرشده قرار دارد که حاوی یکی از دوزهای 5/2، 5، 5/7، 10، 5/12 یا 15 میلی‌گرم دارو در 5/0 میلی‌لیتر محلول است. هر بسته حاوی 4 عدد فیزیوجکت است که هر فیزیوجکت برای یک نوبت تزریق طراحی شده است.
- قلم از پیش پرشده:
قلم‌های از پیش پرشده اسپارتینا® برای رساندن یکی از دوزهای 5/2، 5، 5/7، 10، 5/12 یا 15 میلی‌گرم دارو در 6/0 میلی‌لیتر محلول طراحی شده‌اند. هر قلم از پیش پرشده حاوی 4 دوز دارو است.
اعتبار این محصول داخلی با توجه به پیشینه دستاوردهای شرکت سازنده آن دوچندان میشود. شرکت سیناژن به عنوان بزرگترین تولیدکننده داروهای بیولوژیک در منطقه، برای نخستین بار در خاورمیانه و شمال آفریقا موفق به کسب گواهینامه معتبر EU-GMP از اتحادیه اروپا شده است. این موفقیت که نقطه عطفی در صنعت داروسازی کشور محسوب میشود، نشان‌دهنده پایبندی به بالاترین استانداردهای جهانی در تولید داروهای بیولوژیک است.
تولید این دارو در شرکت سیناژن تحت نظر سازمان غذا و داروی کشور، تضمین کننده اصالت و کیفیت آن است. همچنین توزیع دارو کاملاً تحت نظارت است و نگرانی بابت عدم رعایت زنجیره سرد وجود ندارد.
مصرف این دارو تحت نظر پزشک پزشک معالج تضمین کننده سلامت بیمار و بهترین نتایج درمانی خواهد بود.
نتیجه‌گیری
وسوسه کاهش وزن سریع نباید به قیمت به خطر انداختن سلامتی تمام شود. بازار سیاه داروهای لاغری میدانی پر از محصولات تقلبی، آسیب‌دیده و خطرناک است که هیچ تضمینی برای ایمنی آن‌ها وجود ندارد. عاقلانه‌ترین و ایمن‌ترین راه، مشورت با پزشک متخصص است. با وجود گزینه‌های درمانی تأییدشده و در دسترس در داخل کشور، دیگر هیچ دلیلی برای روی آوردن به مسیرهای پرخطر و غیرقانونی وجود ندارد. سلامت شما ارزشمندتر از آن است که آن را در بازاری ناشناخته و تاریک معامله کنید.
