بیماری‌های مقاربتی به آن‌هایی گفته می‌شود که از طریق برقراری رابطه جنسی قابل انتقال هستند و انواع مختلفی دارند که هرکدام علل، علائم وتاثیرات خاص خود را داشته و عوارض متفاوتی دارند.
یکی از خطرناک‌ترین انواع بیماری‌های مقاربتی (STI) هپاتیت مقاربتی است که می‌تواند زندگی افرادی که از لحاظ رابطه جنسی فعال هستند را تحت تاثیر قرار دهد. هپاتیت انواع مختلفی دارد و هرکدام به نحوی قابل انتقال و درمان هستند.
در این مطلب با ما همراه باشید تا برسی کنیم هپاتیت مقاربتی چیست، چه علائمی دارد و چگونه میتوان از انتقال این ویروس در هنگام برقراری رابطه جنسی جلوگیری کرد و در آخر نیز بهترین راه‌های درمان هپاتیت مقاربتی را بریتان توضیح خواهیم داد.
بیماری هپاتیت مقاربتی چیست؟
هپاتیت ویروسی است که به صورت مستقیم بر کبد تاثیر می‌گذارد و باعث التهاب و آسیب به سلول‌های کبد می‌شود که می‌تواند عملکرد آن را مختل کرده و منجر به عوارض جدی مانند سیروز، نارسایی کبد یا سرطان کبد شود.
انواع هپاتیت کدامند؟
انواع مختلفی از هپاتیت وجود دارد که بر اساس علت عفونت طبقه بندی می‌شوند. شایع‌ترین انواع هپاتیت که از راه جنسی منتقل می‌شوند، هپاتیت B و هپاتیت C هستند. با این حال، سایر انواع هپاتیت، مانند هپاتیت A و هپاتیت E نیز می‌توانند از طریق تماس جنسی یا سایر روش‌های مواجهه منتقل شوند.
- هپاتیت B: ویروسی است که می‌تواند از طریق تماس با خون یا مایعات بدن فرد مبتلا، مانند هنگام فعالیت جنسی، استفاده از وسایل جنسی یا از مادر به کودک در هنگام تولد منتقل شود. این نوع هپاتیت می‌تواند باعث ایجاد عفونت حاد یا مزمن شود که از خفیف تا شدید متغیر است. هپاتیت B مزمن می‌تواند منجر به سیروز کبدی، سرطان کبد یا مرگ شود.
- هپاتیت C: نوع دیگری از ویروس هپاتیت که می‌تواند از طریق تماس با خون فرد مبتلا، مانند مصرف مواد تزریقی، تزریق خون، یا خالکوبی منتقل شود. هپاتیت C همچنین از طریق تماس جنسی نیز منتقل می‌شود، اما خطر آن کمتر از هپاتیت B است. این نوع هپاتیت باعث عفونت حاد یا مزمن می‌شود که می‌تواند بدون علائم یا دارای علامت مختلفی باشد.
- هپاتیت A: یکی دیگر از انواع ویروس هپاتیت که از طریق دهان مانند مصرف غذا یا آب آلوده یا رابطه جنسی دهانی- مقعدی منتقل شود. هپاتیت A می‌تواند باعث عفونت حاد شود که معمولاً خفیف و خود محدود شونده است. هپاتیت A باعث عفونت مزمن یا آسیب طولانی مدت کبدی نمی‌شود، اما در برخی موارد می‌تواند عوارض شدیدی مانند نارسایی کبد یا مرگ ایجاد کند.
- هپاتیت E: این نوع ویروس که از طریق دهانی مانند مصرف آب آلوده یا گوشت نیم پز یا رابطه جنسی دهانی- مقعدی منتقل می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد عفونت حاد شده که معمولاً خفیف و خود محدود شونده است. همچنین این نوع هپاتیت E نیز باعث عفونت مزمن یا آسیب طولانی مدت کبدی نمی‌شود، اما در برخی موارد می‌تواند عوارض شدیدی مانند نارسایی کبد یا مرگ به خصوص در زنان باردار ایجاد کند.
علائم هپاتیت مقاربتی چیست؟
علائم هپاتیت مقاربتی بسته به نوع و مرحله عفونت ممکن است متفاوت باشد. برخی از افراد ممکن است بدون علامت یا علائم خفیف باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم یا عوارض شدید داشته باشند. برخی از علائم شایع هپاتیت عبارتند از:
- تب، خستگی یا از دست دادن اشتها
- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
- درد یا ناراحتی شکم
- یرقان که زردی پوست یا چشم است
- ادرار تیره یا مدفوع کم رنگ
- درد یا بثورات مفصلی
راه‌های انتقال هپاتیت
راه های انتقال این نوع ویروس خطرناک بسیار زیاد است. همانطور که در بالا ذکر شد، هپاتیت بسته به نوع و علت عفونت، می‌تواند از طریق روش‌های مختلف تماس منتقل شود. شایع‌ترین راه‌های انتقال هپاتیت عبارتند از:
1. خون و مایعات بدن
هپاتیت B و هپاتیت C می توانند از طریق تماس با خون یا مایعات بدن فرد آلوده منتقل شوند، مانند:
- استفاده مشترک از سوزن‌ها، سرنگ‌ها یا سایر تجهیزات تزریقی با فرد مبتلا که می‌تواند ویروس را وارد جریان خون کند.
- دریافت خون، پیوند عضو، یا سایر اقدامات پزشکی که شامل استفاده از خون یا فرآورده ای خونی آلوده است که می‌تواند ویروس را به بدن منتقل کند.
- خالکوبی، سوراخ کردن، یا انجام طب سوزنی با تجهیزات استریل نشده‌ای که روی یک فرد آلوده استفاده شده است، و می‌تواند پوست را سوراخ کرده و در معرض ویروس قرار دهد.
- تماس با زخم‌ها، بریدگی‌ها یا زخم‌های باز فرد آلوده که می‌تواند به ویروس اجازه دهد از طریق پوست خراشیده شده وارد بدن شود.
2. تماس جنسی و سایر راه های انتقال
هپاتیت B، هپاتیت C، هپاتیت A و هپاتیت E نیز می‌توانند از طریق تماس جنسی یا سایر روش‌های قرار گرفتن در معرض منتقل شوند، مانند:
- داشتن رابطه جنسی محافظت نشده واژینال، مقعدی یا دهانی با فرد مبتلا که می‌تواند غشاهای مخاطی یا اندام تناسلی را در معرض ویروس قرار دهد.
- داشتن چندین شریک جنسی یا یک شریک جنسی جدید که ممکن است خطر قرار گرفتن در معرض ویروس را افزایش دهد.
- داشتن یک عفونت مقاربتی (STI) یا زخم تناسلی که می تواند حساسیت به ویروس را افزایش دهد.
- داشتن رابطه جنسی مقعدی یا دهانی با فرد مبتلا که می‌تواند دهان را در معرض مواد مدفوعی حاوی ویروس قرار دهد.
- مصرف غذا یا آب آلوده یا خوردن گوشت نیم پز که به ویروس آلوده شده است ومی‌تواند ویروس را وارد سیستم گوارشی کند.
پیشگیری از هپاتیت
بهترین راه برای پیشگیری از هپاتیت، واکسینه شدن در برابر هپاتیت A و هپاتیت B است، که می‌تواند در برابر شایع‌ترین انواع هپاتیت که از راه جنسی منتقل می‌شوند محافظت کند.
این واکسن برای افرادی که در معرض خطر قرار گرفتن در معرض ویروس هستند، مانند مسافران، کارکنان مراقبت‌های بهداشتی، مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی یا افرادی که شرکای جنسی متعدد دارند، توصیه می‌شود.
بهتر است بدانید که واکسن بسته به نوع و برنامه واکسن در دو یا سه نوبت تزریق می‌شود. واکسن‌های هپاتیت بی خطر و موثر هستند و عوارض جانبی جدی ندارد.
همچنین از دیگر بهترین روش‌های پیشگیراه در برابر هاپاتیت، انجام رابطه جنسی ایمن و بهداشت است که می‌تواند خطر انتقال هپاتیت B، هپاتیت C، هپاتیت A و هپاتیت E را کاهش دهد. این موارد شامل:
- استفاده از کاندوم در هر بار رابطه جنسی که می‌تواند از تماس با خون یا مایعات بدن فرد آلوده جلوگیری کند.
- محدود کردن تعداد شرکای جنسی یا داشتن یک رابطه با شریک غیر آلوده، که احتمال قرار گرفتن در معرض ویروس را کاهش می‌دهد.
- انجام آزمایش و درمان برای بیماری‌های مقاربتی یا زخم‌های تناسلی، که آسیب پذیری فرد در برابر ویروس را افزایش دهد.
- پرهیز از رابطه جنسی دهانی یا بوسیدن فرد مبتلا که می‌تواند دهان را در معرض مواد مدفوعی حاوی ویروس قرار دهد.
- شستن دست‌ها و اندام تناسلی قبل و بعد از رابطه جنسی تا هر گونه اثری از ویروس هپاتیت را از بین ببرد.
- پختن کامل گوشت، یا اجتناب از خوردن گوشت خام یا نیم پز، به ویژه گوشت خوک یا صدف، که می‌تواند حاوی ویروس باشد.
هپاتیت چگونه درمان می‌شود؟
هپاتیت بسته به نوع، شدت و مرحله عفونت با روش‌های مختلفی قابل درمان است. هدف از درمان کاهش التهاب و آسیب کبد و جلوگیری از عوارض و انتقال ویروس است.
تشخیص و آزمایش هپاتیت
اولین مرحله درمان، تشخیص و آزمایش هپاتیت است که به شناسایی نوع و علت عفونت و میزان آسیب کبدی کمک میکند. تشخیص و آزمایش همچنین می‌تواند به نظارت بر اثربخشی درمان یا واکسن کمک کند. روش‌های مختلفی برای آزمایش هپاتیت وجود دارد که عبارتند از:
- آزمایش‌های خون: آزمایش‌هایی که سطح آنزیم‌های کبدی، آنتی‌بادی‌ها یا بار ویروسی را در خون اندازه‌گیری می‌کنند که می‌تواند حضور و فعالیت ویروس و میزان آسیب کبدی را نشان دهد.
- بیوپسی کبد: روشی که شامل گرفتن نمونه کوچکی از بافت کبد و بررسی آن در زیر میکروسکوپ است که می‌تواند نوع و شدت التهاب و زخم کبد را نشان دهد.
- تست‌های تصویربرداری: روش‌های آزمایشی که از اولتراسوند، سی تی اسکن یا ام آر آی برای ایجاد تصاویری از کبد استفاده می‌کنند و می‌تواند اندازه، شکل و ساختار کبد را نشان دهد و هر گونه ناهنجاری یا تومور را تشخیص دهد.
داروها و روش‌های درمانی هپاتیت
مرحله دوم درمان استفاده از داروها و روش‌های درمانی برای هپاتیت است که می‌تواند به مبارزه با ویروس، کنترل علائم و بهبود عملکرد کبد کمک کند. انتخاب دارو یا درمان بستگی به نوع و مرحله عفونت و پاسخ بیمار دارد. برخی از داروها و درمان‌های رایج برای هپاتیت عبارتند از:
- داروهای ضد ویروسی: داروهایی که تکثیر ویروس را هدف قرار داده و آن را مهار می‌کنند تا بار ویروسی و آسیب کبدی را کاهش دهند. داروهای ضد ویروسی برای هپاتیت مزمن B و هپاتیت C استفاده می‌شود. این داروها در اکثر موارد می‌توانند هپاتیت C را درمان کنند و در برخی موارد هپاتیت B را سرکوب می‌کنند.
- اینترفرون: نوعی پروتئین که سیستم ایمنی را برای مبارزه با ویروس تحریک میکند و می‌تواند بار ویروسی و آسیب کبدی را کاهش دهد. اینترفرون برای هپاتیت مزمن B و هپاتیت C استفاده می شود.
- کورتیکواستروئیدها: نوعی داروی ضد التهابی که تورم و درد کبد را کاهش می‌دهد و می‌تواند عملکرد کبد را بهبود بخشد. کورتیکواستروئیدها برای هپاتیت حاد A و هپاتیت E استفاده می‌شوند.
- پیوند کبد: جراحی که کبد آسیب دیده را با کبد سالم اهداکننده جایگزین میکند و این عمل، می‌تواند عملکرد کبد را بازیابی کرده و جان بیمار را نجات دهد. اما این یک راه حل نهایی برای زمانی است که سایر روش‌های درمانی تاثیری بر روند بهبودی بیمار نداشته‌اند.
سخن آخر
در این مطلب از هیس مارکت یکی از خطرناک ترین ویروس‌های قابل انتقال در رابطه جنسی را برسی کردیم. هپاتیت مقاربتی، یک بیماری جدی و شایع است که کبد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند عملکرد آن را مختل کند و منجر به عوارض تهدید کننده زندگی شود. هپاتیت مقاربتی می‌تواند توسط انواع مختلفی از ویروس‌ها ایجاد شود که از طریق خون، مایعات بدن، تماس جنسی یا سایر روش‌های تماس منتقل می‌شود. هپاتیت می‌تواند باعث عفونت حاد یا مزمن شود که می تواند علائم و شدت آن متفاوت باشد. بنابراین، پیشگیری، تشخیص و درمان هپاتیت در اسرع وقت بسیار مهم است.
سوالات متداول
در ادامه چند سوال و پاسخ متداول در مورد هپاتیت وجود دارد:
چگونه می توانم بفهمم که هپاتیت دارم؟
تنها راه برای دانستن اینکه آیا هپاتیت دارید یا نه مراجعه به یک پزشک است که می‌تواند آزمایش‌ها و معاینات را برای تأیید تشخیص انجام دهد. در صورت داشتن علائم هپاتیت یا اگر فکر می‌کنید در معرض ویروس قرار گرفته‌اید، بسیار ضروری است که به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر در معرض خطر ابتلا به هپاتیت هستید، مانند فعالیت جنسی، تزریق مواد مخدر، سفر به مناطق آندمیک یا بیماری مزمن کبدی، باید به طور مرتب آزمایش دهید.
آیا هپاتیت قابل درمان است؟
درمان هپاتیت به نوع و مرحله عفونت بستگی دارد. برخی از انواع هپاتیت، مانند هپاتیت A و هپاتیت E، توسط سیستم ایمنی بدون درمان خاصی قابل درمان هستند. سایر انواع هپاتیت مانند هپاتیت B و هپاتیت C در برخی موارد با داروهای ضد ویروسی قابل درمان هستند، اما نه در همه موارد. برخی از افراد ممکن است به هپاتیت مزمن مبتلا شوند که می‌تواند سال‌ها یا مادام العمر ادامه داشته باشد و نیاز به درمان و نظارت مداوم دارد.
آیا می توان از هپاتیت پیشگیری کرد؟
بله، با اجتناب از قرار گرفتن در معرض ویروسی که باعث ایجاد آن می‌شود، میتوان از هپاتیت پیشگیری کرد. این کار را می توان با واکسیناسیون علیه هپاتیت A و هپاتیت B، انجام رابطه جنسی ایمن و بهداشت و استفاده از کاندوم، استفاده از تجهیزات استریل برای تزریق یا خالکوبی و مصرف غذا و آب سالم انجام داد. همچنین می‌توانید با انجام آزمایش و درمان هپاتیت، و اطلاع دادن به شریک جنسی یا ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی در صورت ابتلا به هپاتیت، از خود و دیگران محافظت کنید.
آیا کاندوم از انتقال هپاتیت جلوگیری میکند؟
بله، کاندوم می‌تواند در جلوگیری از انتقال هپاتیت B و C که از طریق خون یا ترشحات تناسلی منتقل می‌شوند، موثر باشد. استفاده صحیح و مداوم از این وسیله پیشگیری می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری‌ها را کاهش دهد. بنابراین، برای سلامتی خود و شریک جنسی خود، از کاندوم استفاده کنید و در صورت امکان از واکسن هپاتیت B استفاده کنید.
آیا هپاتیت درمان قطعی دارد؟
پاسخ به این سوال سخت است، زیرا درمان هپاتیت بستگی به نوع و شدت بیماری دارد. برای هپاتیت B و C، داروهای ضد ویروسی وجود دارند که می‌توانند ویروس را کنترل کنند و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند. اما این داروها به صورت قطعی نمی‌توانند ویروس را از بدن حذف کنند و باید به مدت طولانی مصرف شوند. بنابراین، میتوان گفت که هپاتیت B و C درمان قطعی ندارند، اما میتوان با درمان مناسب، عوارض آن‌ها را کاهش داد.
